Lokale overheden zijn, naast jeugdhuizen, jeugdcentra, jongerenontmoetingscentra... en hun medewerkers, hefbomen voor sterk en relevant open jeugdwerk. Lokale overheden maken het lokaal beleid, zetten de lijnen uit en ondersteunen het open jeugdwerk en zijn verscheidenheid aan werkvormen – zowel inhoudelijk, als infrastructureel, als financieel. Ze inspireren, ondersteunen en adviseren jongeren bij het vormen en sterker maken van hun werking. Het spreekt dus voor zich dat gemeenteraadsverkiezingen ontzettend belangrijk zijn voor het open jeugdwerk.
Voorafgaand aan de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 wilden we de lokale beleidsmakers dan ook informeren en inspireren over open jeugdwerk. We gaven hen zo de tools en knowhow mee om een sterke visie op open jeugdwerk in de praktijk te brengen. Daarom schoven we een aantal thema’s naar voor die volgens onze sector en onszelf onontbeerlijk zijn om te komen tot meer, sterker en relevanter open jeugdwerk.
Een lokaal jeugdwerkbeleid houdt rekening met de diversiteit van haar bevolking
Nog te veel open jeugdwerkinitiatieven blijven onder de radar: zij worden niet herkend en daarom ook niet erkend of gesubsidieerd. We geven hieronder een aantal voorzetten waarmee lokale beleidsmakers zelf aan de slag kunnen gaan:
Erken en ondersteun open jeugdwerkinitiatieven om wat ze doen in de praktijk en niet om wie ze zijn of onder welke jeugdwerkvorm ze al dan niet vallen.
Wees aandachtig voor open jeugdwerkinitiatieven die jongeren met diverse roots bereiken. Hun extern netwerk is vaak niet sterk uitgebouwd, waardoor ze zelf de ondersteuningskanalen maar moeilijk vinden. Zorg dat ze voldoende ondersteund worden.
Stimuleer het solidariteitsprincipe tussen grote werkingen met een lange traditie en nieuwe, kleinere initiatieven.
Stimuleer en ondersteun open jeugdwerkinitiatieven bij de ontwikkeling van hun visie op superdiversiteit en dekolonisatie.
Neem een duidelijk engagement op dat álle stemmen worden gehoord bij de totstandkoming van het lokaal (jeugd)beleid.
Stimuleer samenwerkingen tussen open jeugdwerkinitiatieven onderling én tussen open jeugdwerk en andere sectoren.
Een nieuw subsidiemodel voor open jeugdwerkinitiatieven
Lokale besturen hanteren vaak een ondersteunings- en subsidiebeleid dat geënt is op het klassieke beeld van ‘jeugdhuizen’. We moeten naar een ander model: een open, transparant en toegankelijk model, gebaseerd op dialoog.
Creëer open en transparante reglementen die kansen geven aan verschillende soorten open jeugdwerk.
Zorg voor laagdrempelige instapmogelijkheden voor nieuwe projecten en initiatieven.
Voorzie werkbare budgetten voor ondersteuning, vorming, inhoudelijke werking en infrastructuur. Zo maak je inkomsten uit drankverkoop of zaalverhuur niet noodzakelijk voor de werking.
Betrek open jeugdwerkinitiatieven zelf bij het bepalen van de subsidiecriteria.
Beperk de administratieve rompslomp en maak voldoende tijd voor gesprekken over inhoud.
Inspraak en participatie bij de planning, opmaak en implementatie van het beleid
De voornaamste experten over jongeren, zijn de jongeren zelf. Zij staan te popelen om mee te denken over, te dromen van en te bouwen aan een goed lokaal beleid.
Beschouw jongeren niet als consumenten of – nog erger – lastpakken, maar betrek hen als volwaardige partners.
Werk bottom-up: vertrek écht vanuit de leefwereld van álle jongeren.
Informeer en empower jongeren om hun eigen context vorm te geven. Versterk hen om in dialoog te gaan met anderen, maar ook met het bestuur.
Meer professionele jeugdwerkers in het open jeugdwerk
Een team van particuliere, professionele jeugdwerkers die in dienst zijn van de vzw zorgt voor een versterking en verbreding van het open jeugdwerk in de gemeente.
Subsidieer jeugdwerkers in dienst van het open jeugdwerkinitiatief vanuit de stad of gemeente. Dit opent ook de mogelijkheid om bovenlokale projecten aan te vragen, gesubsidieerd door Vlaanderen.
Subsidieer de volledige personeelskost van professionele jeugdwerkers.
Beschouw professionele jeugdwerkers als partners in het jeugdbeleid. Werk samen met hen.
Geef jeugdwerkers meer tijd en mandaat voor basiswerk, het uitbouwen van een vertrouwensrelatie, het beantwoorden van hulpvragen enzovoort.
Jeugdambtenaren die optreden als regisseurs op het terrein
Jeugdambtenaren moeten vanuit hun kennis van de buurt actoren met elkaar in verbinding brengen, initiatieven stimuleren en zo een stimulerend, regisserend jeugdbeleid voeren.
Zoek actief naar nieuwe initiatieven en nieuwe vormen van open jeugdwerk, ondersteun ze en breng ze samen waar nodig.
Kijk naar het open jeugdwerk in je gemeente als naar een landschap: is het voldoende divers?
Ga en blijf in gesprek met open jeugdwerkinitiatieven en ondersteun hen inhoudelijk, financieel, op vlak van infrastructuur én inhoudelijk.
Geef jeugdambtenaren tijd en ruimte om met jongeren in dialoog te gaan en hen persoonlijk te leren kennen.
Zorg voor laagdrempelige en herkenbare aanspreekpunten per wijk. Jongeren kunnen er terecht met vragen, bezorgdheden en ideeën.
Een breed inzetbare jeugdinfrastructuur voor verschillende groepen jongeren
Jeugdhuizen en jongerencentra zijn niet enkel organisaties en netwerken van jongeren, het zijn ook fysieke plekken. Om elkaar te kunnen ontmoeten en een goede, gezellige werking uit te bouwen, hebben jongeren nood aan een eigen plek. Een kwaliteitsvolle plek die veilig, flexibel en multifunctioneel is.
Werk in dialoog met het open jeugdwerk een doordacht kader uit waarbinnen afspraken gemaakt worden over gedeeld ruimtegebruik.
Voorzie voldoende middelen voor open jeugdwerkinitiatieven om hun infrastructuur te kunnen delen.
Ondersteun infrastructuur voor open jeugdwerk zowel op financieel, als materieel, als inhoudelijk vlak.
Zorg dat de infrastructuur en het interieur ook ruimte bieden aan het aanbod dat (nog) niet aanwezig is: zo geef je letterlijk ruimte aan nieuwe ideeën.
Geef het open jeugdwerkinitiatief ook een plek in de publieke ruimte.
Motiveer open jeugdwerkinitiatieven om een rol op te nemen als ‘gespreksstarters’.
Een breed jeugdbeleid over de beleidsdomeinen heen
Lokaal jeugdbeleid is niet enkel de verantwoordelijkheid van de schepen van jeugd, maar ook van de rest van het gemeente- of stadsbestuur. Goed lokaal jeugdbeleid is breed lokaal jeugdbeleid.
Informeer, sensibiliseer en stimuleer al het personeel om bij de opmaak van beleid, acties, evenementen... steeds rekening te houden met de impact ervan op het leven van jongeren.
Engageer je om jongeren binnen alle diensten van de gemeente aan de slag te krijgen.
Zorg voor begrijpbare communicatie: leg de inhoud van alle beleidsdomeinen uit op maat van jongeren.
Werk de schotten tussen verschillende diensten en beleidsdomeinen weg.
