13 oktober 15u00: de stembureaus sluiten en de stemmen worden geteld. Zo is het duidelijk wie in de gemeenteraad zal zetelen. Twee weken later zijn in de meeste gemeentes de burgemeester en schepenen bekend. En zo zijn we klaar voor de komende zes jaar, toch?
Guess again! 2025 is hét jaar om de noden en wensen van jouw open jeugdwerkinitiatief kenbaar te maken bij de jeugddienst en (nieuwe) schepen!
Wat kan jij doen?
Ook nadat je je stem hebt uitgebracht, kan je je wensen nog kenbaar maken aan de gemeente. In de loop van 2025 schrijven gemeentelijke diensten aan een nieuw gemeentelijk meerjarenplan waarin alle doelstellingen, acties en budgetten worden opgenomen.
Als er dus grote plannen zijn voor jouw initiatief, of je met echt prangende problemen zit, dan is 2025 hét jaar om die kenbaar te maken. Als je geen problemen of ernstige vragen hebt, maar je wil wel dat ze aan je denken? Zorg dan dat je voldoende zichtbaar bent.
Een paar handige tips:
De jeugdraad is een officieel adviesorgaan. Het is dé plek om je mening te laten horen, en om je netwerk te verzorgen.
Laat je gezicht zien op de nieuwjaarsreceptie of een ander gemeentelijk event… oftewel: zorg dat ze je kennen.
Organiseer een (groots) evenement met veel zichtbaarheid in de gemeente, een goede promocampagne, veel volk, ... en vergeet je schepen, burgemeester en jeugddienst niet uit te nodigen!
Tips en tricks over evenementen organiseren, vind je op www.ikorganiseer.be
Niks beter om je schepen kennis te laten maken met je werking, dan ze meteen eens uit te nodigen. Je kan dat op allerlei manieren aanpakken:
- Dat kan een simpel bezoekje zijn op een activiteit of openingsavond,
- Je laat hem/haar eens een avondje meedraaien in de werking als vrijwilliger,
- De schepen komt langs op een vergadering van het bestuur of de kerngroep van vrijwilligers
- Of je organiseert een ‘serieuzer’ gesprek tijdens een bestuursvergadering.
- Je kan Toolbox De Zetel gebruiken om een goed gesprek te voeren.
- …
Als het moeilijk is om een gesprek te voeren met 'de politiek' of je wordt écht niet gehoord, dan kan een online campagne helpen om veel volk achter jullie noden te verzamelen. Een goede insteek met sterke content en een online promotieplan geeft veel zichtbaarheid.
Let op! Deze manier van werken is niet zonder risico: als je te hard op de tenen trapt, is de kans klein dat politici je wensen gaan vervullen.
Gemeenteraad?
De gemeenteraad bestaat uit alle mensen die genoeg stemmen behaald hebben om alle burgers in de gemeente te vertegenwoordigen. De gemeenteraad heeft een aantal belangrijke algemene bevoegdheden, zoals bijvoorbeeld het meerjarenplan en de jaarlijkse jaarrekening goedkeuren, adviesraden zoals de jeugdraad instellen, het organogram van het personeel goedkeuren, … maar ook reglementen bepalen, zoals het subsidiereglement jeugd, maar ook belastingen en politiereglementen en ook het controleren van decibellimieten of luchtverversing.
De raad bestaat uit een beperkt aantal personen (zetels). Hoe veel wordt bepaald door het aantal inwoners in de gemeente. Gemeenteraadsleden worden niet rechtstreeks verkozen. Het is dus niet zo dat de persoon met de meeste stemmen, automatisch ook in de gemeenteraad zit. Maar jouw stem bepaalt wel mee wie de meeste kans maakt om in de gemeenteraad te zitten. Hoe meer stemmen een partij heeft, hoe meer zetels die in de gemeenteraad krijgt.
Dit filmpje van stad Gent legt een aantal zaken helder uit:
College van burgemeester en schepenen?
Je hebt meer dan de helft van de zetels in de gemeenteraad nodig om het 'College van de burgemeester en schepenen' te mogen maken. Dat is de ‘regering’ van de gemeenteraad. Meestal moeten partijen dus samenwerken om samen meer dan de helft te halen (51% of meer). Partijen moeten dus overeenkomen met wie ze samen willen en kunnen werken.
En vaak zijn er meerdere opties, bijvoorbeeld:
- Partij A heeft 35% van de stemmen
- Partij B heeft 25%
- Partij C heeft 20%
Partij A kan hier kiezen of ze samenwerken met B of C.
De partij met het meeste stemmen mag eerst proberen om die meerderheid te vormen. Dat doen ze door te praten met andere partijen. Ze krijgen daarvoor 2 weken. Lukt dat niet? Dan mag de tweede grootste partij het proberen. Is er beslist welke partijen samen het ‘College’ mogen kiezen? Dan weten we ook wie de burgermeester wordt. Dat is automatisch de persoon met het meeste stemmen binnen de partij met de meeste zetels uit die meerderheid. De nieuwe gemeenteraad start in december 2024.
Met de aanstelling van burgemeester en schepenen worden er inderdaad belangrijke beslissingen genomen. Deze ploeg krijgt de komende zes jaar het voorrecht om het beleid in de gemeente te bepalen. En dat gaat over veel dingen, zoals openbare werken, sociale bijstand (OCMW), ordehandhaving (lokale politie), onderwijs, jeugdwerk, sport, … Meer info over wat een gemeente allemaal doet, vind je in deze podcast episode van 't is weer aan u.
2025 als superbelangrijk jaar voor de centen
Nieuw bestuur = nieuw beleid?
De nieuwe bestuursploeg krijgt één jaar om haar nieuw beleid in een groot actieplan met budgetten om te zetten. Dit plan noemen we het meerjarenplan. In het meerjarenplan worden de doelstellingen van het gemeentebeleid neergeschreven en gekoppeld aan budgetten (inkomsten en uitgaven) voor de volledige beleidsperiode (2026-2031).
Ligt daarmee alles vast voor een periode van zes jaar? Ja want de grote doelstellingen worden zelden doorheen de tijd hervormd. Nee, want minstens één keer per jaar worden budgetten voor het volgende jaar herbekeken. Hier en daar kan er dan geschoven worden met geld.
Weet dus wel dat grote bedragen zoals bijvoorbeeld een nieuw gebouw of de aanleg van een park best vooraf gepland staan in het meerjarenplan, want als het budget er niet in staat, is de kans klein dat het zal gebeuren.
Herziening overeenkomsten
Doordat gemeentelijke budgetten in het meerjarenplan worden opgenomen, lopen overeenkomsten vaak ook gelijk met die periode. Het zou dus best kunnen dat jouw samenwerkingsovereenkomst (ook wel eens convenant genoemd) aan vernieuwing toe is.
Bespreek dit best even met je jeugddienstmedewerker.
