Te veel regels en verplichtingen begraven engagement

Meer dan 90 procent van onze leden zijn verenigd in een vzw-structuur. Een vzw zou een veilige en beheersbare structuur moeten zijn, maar in werkelijkheid zorgt de vzw-structuur vooral voor veel administratieve rompslomp. Ook de verouderde manier waarop je wijzigingen in je vzw moet publiceren, en de verschillen daarin afhankelijk van je woonplaats, maken het moeilijk werken. In september 2023 lanceerde FOD Justitie JustAct van Just-on-web. Hiermee kan je dan wel een vzw oprichten, wijzigingen aan bestaande vzw’s kunnen nog steeds niet digitaal, ook niet via dit nieuwe platform.

Lokaal:

• Spring bedachtzaam om met verplichtingen van rechtspersonen. Verplicht initiatieven niet om een vzw-structuur op te starten als dat niet wenselijk is (soms is het meer werk dan dat het oplevert). Erken ook feitelijke verenigingen als een organisatievorm voor jongeren.
  

Vlaams:

• Werk samen en maak een geïntegreerde belastingaangifte voor kleine vzw’s (zodat de rechtspersonenbelasting, taks op de vzw, vrijstelling onroerende voorheffing … in één enkele aangifte kunnen plaatsvinden).

Federaal:

• Maak de belofte waar om zo snel mogelijk alle toepassingen voor vzw’s (publicaties, neerlegging, ontbinding, online betaling voor de publicatie ...) te digitaliseren in JustAct. Maak die procedures ook niet ingewikkelder dan nodig. Laat jongeren het testpubliek zijn, nog tijdens de ontwikkeling van tools.
• Pas het ‘Only Once’-principe toe en zorg ervoor dat toepassingen van de overheid met elkaar maximaal gegevens kunnen uitwisselen (KBO, UBO-register).
• Werk samen en maak een geïntegreerde belastingaangifte voor kleine vzw’s (zodat de rechtspersonenbelasting, taks op de vzw, vrijstelling onroerende voorheffing, … in één enkele aangifte kunnen plaatsvinden).
• Schaf overbodige federale regelgeving af, (zoals de hygiëneregelgeving) wanneer de bevoegdheden voor uitreiken en controle bij de lokale overheid liggen.

Er bestaan in België wetten en decreten die in de regering gestemd worden, maar door gemeentes moeten worden toegepast. Dat is niet altijd makkelijk of duidelijk voor die steden en gemeentes. Om zeker te zijn, passen gemeentes de strengst mogelijke versie toe, of leggen ze extra regels op, bijvoorbeeld via het subsidiereglement. Soms moeten initiatieven een waslijst aan te behalen cijfermateriaal voorleggen om een subsidie te kunnen ontvangen. Al die regels, cijfers en bewijzen zijn niet altijd even zinvol of nodig.

Lokaal:

• Wees eenvoudig en spaarzaam in je regelgevend werk. Maak geen bijkomende lokale regelgeving voor jeugdwerkingen. Wees duidelijk over de geldende regelgeving en wat je van initiatieven verwacht.
• Ga voor een subsidiereglement zonder te strenge verantwoordingseisen en cijfermateriaal. Zet in op kwaliteit in plaats van kwantiteit.
• Waarborg zakelijke kennis. Geef de jeugdambtenaar ruimte om jeugdverenigingen ook te ondersteunen in zakelijke thema’s.

Formaat gelooft sterk in het Vlaams Verenigingsloket. Deze online toepassing, die lanceert in januari 2024, wil verenigingen en dienstverleners ondersteunen bij hun administratie. Om dat simpel en praktisch te maken zou je als vereniging, maar ook als gemeentelijk bestuur en Vlaamse overheid, jouw administratie kunnen koppelen aan het loket. Met als resultaat: alle verspreide administratie in één loket gecentraliseerd. Dat bespaart veel tijd en moeite.

Het is alleen nog niet duidelijk of en hoe de koppeling met regelgeving en administratie vanuit de federale overheid (KBO, UBO register, rechtspersonenbelasting, patrimoniumtaks, AKV ...) gemaakt wordt. Als dit niet wordt opgenomen in het loket, betekent dat een enorme gemiste kans en daalt het nut van het Vlaams Verenigingsloket meteen.

Vlaams:

• Zorg dat het Verenigingsloket allé informatie en toeleiding voorziet voor een vereniging, ook naar de federale bevoegdheden of privéaanbieders (bijvoorbeeld Unisono). Anders dreigt het Verenigingsloket het zoveelste regulitis-item te worden.
• Ondersteun lokale besturen en vrijetijdsdiensten volop om in te tekenen zodat het niet enkel de grotere besturen zijn die gebruik maken van het loket.
• Zie Formaat als partner. Dit zowel voor de uitwisseling van gegevens als voor ondersteuning naar onze ledenorganisaties.

Als sinds de invoering van de btw-wet in 1971 zijn jeugdhuizen en jeugdwerk vrijgesteld van btw (art. 44 § 2, 2^e). In 2019 besliste de toenmalig minister van Financiën de wet strenger te lezen. Dat zorgde ervoor dat jeugdhuizen met een drankomzet hoger dan 80.000 euro of bij de verkoop van maaltijden toch btw moesten betalen. De plicht om btw te betalen betekent dat jeugdhuizen veel meer administratieve en boekhoudkundige verplichtingen moeten toepassen.

Doordat inflatie de prijzen enorm deed toenemen, komt die grens van 80.000 euro dichtbij voor heel wat initiatieven. Jonge vrijwilligers worden zo voor de onmogelijke keuze gesteld: gaan ze hun succesvolle werking inkrimpen om de administratieve lasten en kosten te vermijden? Of nemen ze de lasten en kosten erbij en rekenen ze die door aan de jongeren die deelnemen aan hun vorm van jeugdwerk?

Federaal:

• Schaf deze interpretatie van de btw-wet af. Bekrachtig en erken jeugdhuizen als vrijgesteld van btw-plicht.

Als je als vereniging of een groep jongeren een muziekevenement wilt organiseren komt er nog een hoop andere wet- en regelgeving bij. En ook daar is het soms moeilijk door de bomen het bos te zien. Formaat beheert sinds 2019 ikorganiseer.be en merkt de nood aan toegankelijke en duidelijke informatie, zowel algemene als lokale informatie. De veelheid aan regels en te volgen procedures kost bovenal niet alleen tijd, maar brengt meestal ook behoorlijk wat kosten met zich mee. Opnieuw een drempel voor jongeren om volgens de regels van de kunst te organiseren.

Federaal:

• Omschrijf de wetgeving duidelijk, net als de bevoegdheden voor de verschillende niveaus. Zie Formaat (via ikorganiseer.be) als partner om nieuwe informatie toegankelijk te maken op niveau van jongeren.

Lokaal:

• Schenk aandacht aan hoe je als lokale overheid met regels omgaat. Zorg dat deze in verhouding zijn met de evenementen die worden georganiseerd.
• Ga voor een geïntegreerd evenementenbeleid. Centraliseer toelatingen en bijkomende regelgeving voor organisatoren in een evenementenloket.
• Zorg voor een positief evenementenklimaat waar jongeren laagdrempelig ondersteund worden bij het organiseren van een muziekevenementen.

Volgens Vlaanderen is 90 procent van alle Vlamingen lid van een vereniging en meer dan 50 procent actief betrokken bij het organiseren ervan. Het verenigingsleven neemt dus een grote plaats in het (toekomstig) leven van jongeren. Dat verenigingsleven bevat heel wat plichten en te volgen regels. Veel jonge bestuurders hebben echter geen notie van wat er bij verenigingen, al dan niet in een vzw-structuur, komt kijken. Nochtans zijn dit eerste stappen in sociaal ondernemerschap.

Vlaams:

• Neem de basis van jezelf verenigen (feitelijke verenigingen – vzw) op in de onderwijsdoelen van het secundair onderwijs zodat een jongere vanuit de schoolbanken al een notie meekrijgt van dit sociaal ondernemerschap.