Het open jeugdwerk draait grotendeels op vrijwilligers, maar soms vraagt de lokale context om een professioneel kader dat de vrijwilligerswerking versterkt. Daar komt de beroepskracht in beeld, iemand die voor zijn werk in een jeugdwerkorganisatie betaald wordt.
Wat is een beroepskracht en wat doet die?
Beroepskrachten in het open jeugdwerk zijn meestal jeugdwerkers. Die kunnen drie verschillende taken hebben: agogische, beleidsmatige en logistieke.
Agogisch: contacten met de doelgroep onderhouden, stimuleren, ondersteunen, motiveren, een luisterend oor bieden, er gewoon zijn...
Beleidsmatig: ontwikkelen van een missie, doelstellingen formuleren, de werking evalueren, een vrijwilligersbeleid uitstippelen…
Logistiek: administratie onderhouden, contracten beheren…
De werkverdeling tussen agogische, beleidsmatige en logistieke taken hangt af van de noden die de jeugdwerking op dat moment heeft en van de rollen die de vrijwilligers willen en kunnen spelen. Het is daarom zinvol om je plaats in de organisatie regelmatig in vraag te stellen. Denk na waar de talenten van de jongeren liggen en welke opdrachten ze binnen de werking kunnen opnemen.
Wat is een jeugdwerker niet?
Louter uitvoerende, administratieve zaken doen om jongeren te ontlasten is geen duurzaam jeugdwerk. Het ultieme doel is om de werking en de vrijwilligers te verzelfstandigen, zodat het jeugdwerk iets wordt en/of blijft van de jongeren zelf. Je kan de rol van een jeugdwerker vergelijken met die van de coach in een voetbalploeg. De coach inspireert en adviseert de spelers vanaf de zijlijn, maar het zijn de spelers die de resultaten moeten waarmaken op het veld.
Het kan natuurlijk ook dat alle activiteiten vlekkeloos verlopen, maar dat de vrijwilligers er niet in slagen om het papierwerk in orde te krijgen. In dat geval kan een halftijdse administratieve kracht zinvol zijn. Het is belangrijk om dat ook zo te benoemen: een administratief medewerker is geen jeugdwerker.
Wat zijn de mogelijke functieprofielen?
Om te beginnen wordt het takenpakket van de beroepskracht bepaald door wat de jeugdwerkorganisatie nodig heeft. Daarnaast spelen de maatschappelijke uitdagingen in de buurt vaak een belangrijke rol. Zo kan het interessant zijn om een vindplaatsgericht werker aan te werven in een wijk waar veel jongeren wonen die geen aansluiting vinden bij het jeugdhuis of het jeugdwerkaanbod.
Jeugdwerkingen zijn grotendeels afhankelijk van subsidies. Daarom is het budget voor personeel vaak beperkt. Zo vind je in het jeugdwerk heel wat verschillende functieprofielen en werkregimes ( voltijds, halftijds, vier vijfde …).
Een aantal functieprofielen op een rij:
Coördinator: de coördinator is vooral verantwoordelijk voor het zakelijk beheer, het personeelsbeleid en het algemene kader van de organisatie. Een coördinator werkt vaak in open jeugdwerkinitiatieven met drie of meer personeelsleden.
Jeugdwerker: als jeugdwerker vertrek je vanuit de noden en behoeften van de jongeren zelf. Je ondersteunt groepen jongeren, creëert ontmoetingskansen en versterkt hun stem. In de realiteit is het vaak een uitdagende job met een divers takenpakket.
Thematische jeugdwerker: een jeugdwerker die zich focust op een bepaald thema. Een jeugdhuis kan een thematische jeugdwerker aanwerven om bijvoorbeeld sociale cohesie, artistieke expressie of ondernemerszin te stimuleren. Daarvoor zijn subsidies beschikbaar van het Vlaams Decreet Bovenlokaal Jeugdwerk.
Vindplaatsgericht werker: een jeugdwerker die de straten optrekt, op zoek naar kinderen en jongeren die op eigen kracht de weg niet vinden naar het jeugdwerk, andere vrijetijdsdiensten of hulpverlening. De vindplaatsgerichte werker vertrekt vanuit de participatieve basishouding en richt zich op kwetsbare doelgroepen.
Welzijnswerker: in sommige contexten is het interessant om naast de andere functieprofielen geld te zoeken om een welzijnswerker aan te werven. Die persoon focust op individuele welzijnsvragen van jongeren en verwijst hen eventueel door naar de lokale hulpverlening (TEJO, OCMW, CAW…)
Administratief medewerker: deze beroepskracht voert enkel administratieve taken uit: de boekhouding, de personeelsadministratie…
Logistiek ondersteuner of onderhoudspersoneel: deze mensen beheren het materiaal en de ruimtes. Onderhoudspersoneel staat specifiek in voor het onderhoud van het gebouw (poetsen, kluswerken...).
Net gestart als jeugdwerker in het open jeugdwerk?
Formaat ondersteunt jeugdwerkers die net gestart zijn in een jeugdhuis of open jeugdwerkinitiatief. Deze survivalgids loodst je alvast door de eerste weken.
Starters van organisaties die lid zijn van Formaat, krijgen steeds een kennismakingsgesprek en/of plaatsbezoek met een van onze ondersteuners. Is er bij jou nog niemand langsgekomen? Neem dan zeker contact met ons op via vorming@formaat.be.
Daarnaast organiseert Formaat een opleiding voor startende beroepskrachten. Dat is een basisopleiding voor wie minder dan 2 jaar aan de slag is. Er is ook coaching op maat voor beroepskrachten die pas begonnen zijn of vastlopen in hun functioneren.
Bekijk hier de rest van ons ondersteuningsaanbod.
