Geluidsnormen

Sinds 2013 zijn er in Vlaanderen geluidsnormen van toepassing in elke muziekinrichting. Die geluidsnormen maken deel uit van het Vlaams beleid rond gehoorschade en staan in het VLAREM (Vlaams Reglement betreffende de Milieuvergunning).

Voor het Brusselse Gewest gelden er sinds 2018 nieuwe geluidsnormen. Die regels vind je in deze brochure.

De regels gelden voor elke muziekactiviteit die toegankelijk is voor publiek en waar versterkte elektronische muziek wordt gespeeld. Dat is dus iedere openbare activiteit waar opgenomen muziek (bijvoorbeeld via een cd of USB-stick) of elektronisch versterkte livemuziek (bijvoorbeeld een optreden met een microfoon en versterker) wordt gespeeld.

De geluidsnormen gelden dus voor:

• achtergrondmuziek in een jeugdhuis, fitnesszaal of andere openbare plaats;

• een fuif, optreden of festival in een zaal of tent;

• een fuif, optreden of festival in open lucht;

• een dansvoorstelling of theatervoorstelling met muziek;

• achtergrondmuziek op een evenement (bijvoorbeeld eetfestijn).

De geluidsnorm die je moet respecteren, hangt af van het type activiteit en het geluidsniveau dat daarbij past. Er zijn drie categorieën van geluidsnormen.

• Categorie 1: maximaal geluidsniveau ≤ 85 dB(A) LAeq, 15 min. Dit geluidsniveau komt overeen met achtergrondmuziek of muziek die je amper hoort op drukke momenten. Je hebt geen meetverplichting als het geluidsniveau niet boven deze grens gaat. De wettelijk vastgelegde toetsingsnorm voor deze categorie is 92 db(A) LAmax slow.

Heb je als jeugdhuis nooit een melding klasse 3 gedaan bij jouw gemeente dan is dit jouw geluidsniveau.

• Categorie 2: maximaal geluidsniveau > 85 dB(A) LAeq, 15min en ≤ 95 dB(A) LAeq, 15 min. Dit geluidsniveau komt overeen met de muziek die in de meeste jeugdhuizen gespeeld wordt. Bij dit geluidsniveau moet je een melding klasse 3 doen bij je gemeente. De wettelijk vastgelegde toetsingsnorm voor deze categorie is 102 dB(A) LAmax slow.

Opgelet: er zijn nog andere voorwaarden om muziek in categorie 2 te mogen spelen. Enkel een melding klasse 3 doen, volstaat niet. Andere factoren zijn:

• de ligging van het gebouw (meer info vind je op de website van de Vlaamse overheid die alle wetgeving over milieu, natuur, ruimtelijke ordening en energie bundelt);

• de akoestische isolatie van het gebouw;

• aangrenzende woningen;

• het tijdstip van de activiteit (overdag, ‘s avonds, ’s nachts);

• de datum waarop de omgevingsvergunning werd afgeleverd.

Bij een geluidsniveau in categorie 2 ben je verplicht om de geluidssterkte continu te meten met een klasse 2-meter. Die geluidsmeter moet wettelijk op de juiste plaats staan. Je kan ook een klasse 2-geluidsbegrenzer gebruiken, maar dat raden we sterk af als je een concert organiseert. Ten slotte zijn er nog toestellen waarbij je de micro op een andere plaats kan zetten en die werken met een compensatiemeting.

De 10EaZy is het meest gebruikte toestel in jeugdhuizen en bij openbare besturen. Hierbij kan je de micro op een andere dan de wettelijk vastgestelde plaats zetten. Het werkt namelijk met een compensatiemeting.

Een volledig akoestisch onderzoek is in categorie 2 wettelijk niet verplicht. De gemeente kan wel vragen om zo’n onderzoek uit te voeren, bijvoorbeeld omwille van de locatie van de activiteit of klachten uit verleden. Een volledig akoestisch onderzoek is erg duur door het vele papierwerk. Daarom kan je via Formaat een aangepast akoestisch onderzoek aanvragen. De meting is identiek en het kost je werking een pak minder geld.

• Categorie 3: maximaal geluidsniveau > 95 dB(A) LAeq, 15 min en ≤ 100 dB(A) LAeq, 60 min. Dit geluidsniveau kom je zelden tegen in jeugdhuizen, maar vooral in dancings en concertzalen.

  Om regelmatig activiteiten van dit geluidsniveau te organiseren is er een vergunning klasse 2 nodig. Een volledig akoestisch onderzoek is dan verplicht. Een klasse-2-inrichting vergt erg zware investeringen. Zo moet je aan elke bezoeker gratis gehoorbescherming voor eenmalig gebruik aanbieden.

Het geluidsniveau in deze categorie moet continu gemeten worden met een meettoestel. De geregistreerde gegevens houd je voor minstens een maand bij.

Heb je een vaste geluidsinstallatie? Dan moet er ook een geluidsplan gemaakt worden. Voor meer info daarover kan je terecht bij Formaat.

Het is wettelijk verboden om tussen 22 en 7 uur de nachtrust van bewoners te verstoren door nachtgerucht of nachtrumoer. Dat staat ook in het politiereglement van elke gemeente. Verstoring van de nachtrust kan je werking een GAS-boete opleveren. Gezien dit in het Strafwetboek staat, kan het parket overgaan tot vervolging.

In sommige politiereglementen staat dat een geluid niet-hinderlijk is als het afkomstig is van een activiteit waarvoor het gemeentebestuur een vergunning verleende. Tenminste als de voorwaarden uit de vergunning worden nageleefd.

Met andere woorden: als je een muziekactiviteit organiseert zonder een toegelaten uitzondering op de geluidsnormen of zonder een melding klasse 3, kan je een boete krijgen. Ook al komen de klachten uit een andere gemeente, dat sluit niet uit dat er toch vervolgd wordt.

• Na een klasse 1-meting kan je een boete krijgen vanuit het VLAREM. In het geval van een jeugdhuis dat permanent wordt uitgebaat, kan een rechter ook een sluiting opleggen totdat je de nodige investeringen hebt gedaan voor een goede akoestiek. Opgelet: zo’n investering kan soms 100.000 tot 150.000 € bedragen of technisch zelfs niet realiseerbaar zijn.
  
  Een rechter kan ook oordelen dat jij een ongeoorloofd concurrentievoordeel hebt en je een boete opleggen ter hoogte van het bedrag dat nodig is om het gebouw akoestisch te isoleren. Meer info over deze sanctie vind je op de website van het Vlaams departement van Omgeving.

• Zelfs zonder meting kan je een boete krijgen vanuit het politiereglement. Dat gebeurt dan op basis van een subjectieve vaststelling. Al vinden sommige rechters dat er wel degelijk een meting moet gebeuren.
  

• Als de gemeente geen actie onderneemt in het geval van een overtreding, kan je een boete krijgen vanuit het parket.

In de praktijk krijg je zelden een boete voor geluidsoverlast door te luide muziek. De meeste klachten gaan over jongeren die ‘s nachts op straat lawaai maken. Maar ook daarvoor kan de verantwoordelijke uitbater van het jeugdhuis of de organisator van de activiteit een GAS-boete krijgen. Die persoon moet er immers voor zorgen dat de bezoekers de rust van de buurtbewoners niet verstoren en daarvoor de nodige maatregelen nemen. Ben je niet akkoord met de GAS-boete die je krijgt? Dan kan je beroep aantekenen bij de politierechtbank.