Wat als je plots een brief van de vrederechter in de brievenbus van je jeugdhuis vindt? Het overkwam jeugdhuis Stam X in Denderleeuw.
Formaat sprak met Atie Reynaert (26 jaar), voorzitter van Stam X én lid van de RaaT van Formaat, om te vragen hoe Stam X hiermee aan de slag ging.
Stam X, dat voorheen huisde in een verouderd gebouw in Denderleeuw, verhuisde naar een nieuwbouwpand op het sportpark vlak voor de lockdown in 2020. Ondanks uitdagingen tijdens de pandemie, groeide het jeugdhuis uit tot een populaire ontmoetingsplaats. Het organiseert diverse evenementen, waaronder een tweejaarlijkse '50-uren' met uiteenlopende activiteiten. Stam X is ook bekend om zijn kerstmarkt, de grootste vrijwillige kerstmarkt in de streek.
Atie, waarom moesten jullie naar de vrederechter?
“Na de verhuizing ontstonden problemen met buren, al verstoord door overlast van andere clubs op hetzelfde terrein. Toen wij er bijkwamen, werden we als ‘de druppel’ beschouwd. Er werd zelfs geprotesteerd voor onze opening.
Vanaf onze komst zetten wij hard in op een goede relatie met de buren:
- posten van briefjes bij elk evenement
- buren uitnodigen
- ons terrein afzetten en afsluiten bij grotere evenementen
- borden plaatsen die oproepen om stil te zijn voor de buren
- werken met voorverkoop waar we dit vroeger niet deden
- aanwezig zijn op het buurtoverleg georganiseerd door de gemeente
Enkele buren gingen niet akkoord met deze manier van werken en bleven volhouden dat wij met ons jeugdhuis enorm veel overlast veroorzaakten.
De buren vonden geen luisterend oor meer bij de lokale instanties en politie en nodigden ons uit voor een gesprek bij de vrederechter. Er werd nooit overlast door politie vastgesteld en de uitgebreide db-studie van de gemeente liet hetzelfde zien.”
Wat hebben jullie toen gedaan?
“Toen de brief van het vredegerecht bij ons in de bus viel, schrokken we enorm. We zaten meermaals samen met ons hele beheer en de overkoepelende vzw van onze lokalen. We spraken af om geen vaste advocaat onder de arm te nemen, maar wel om bij een advocaat te horen hoe we dit gesprek nu het beste aanpakten. We kregen als advies mee:
- goede wil tonen
- als bestuursleden allemaal aanwezig zijn
- jezelf voorstellen
- rustig blijven
- de buren aan het woord laten
- niet onderbreken
- eventueel een dossier opstellen ter verdediging moest de zaak ooit verder gaan dan het vredegerecht
We maakten daarom zelf een document op met al onze inspanningen ten opzichte van de buurt. De avond voor ons bezoek aan het vredegerecht namen we dit allemaal door en bespraken we wie van ons het woord nam.”
Hoe ging het bij het vredegerecht?
“Toen we uiteindelijk in het vredegerecht aankwamen, bleek snel dat het niet zoveel voorstelde als we gedacht hadden. Het gesprek ging door in een klein kantoor met een vrederechter, verslagnemer en enkele buurtbewoners. We stelden ons voor en lieten de buren spreken.
De buurtbewoners kwamen om de beurt aan het woord en al snel werd voor ons – en de vrederechter – duidelijk dat de overlast zich vooral beperkt door naar huis gaande bezoekers. Iets waar je als jeugdhuis niet voor verantwoordelijk gesteld kan worden. Door alle inspanningen die we leveren, besloot de vrederechter dat wij gewoon verder ons best moesten doen en communiceren zoals voordien. Het was voor de vrederechter duidelijk dat dit probleem niet alleen over het jeugdhuis gaat, maar over heel het sportpark.
Waarvan wij onder de indruk waren, is dat de vrederechter afsloot met te vermelden hoe moeilijk het is voor horeca om te draaien. Iedereen wil wel op café of restaurant, maar niemand wil het in de buurt hebben. De verslagnemer zei zelfs tegen ons bij het naar buiten gaan: ‘voor jongeren die zoveel lawaai maken zijn jullie wel heel stil en vriendelijk’.”
Hoe heeft Formaat jullie ondersteund?
“We hebben de voorbije jaren meermaals op Formaat kunnen rekenen en kregen goede tips mee om de relatie met de buren te verbeteren. Toen we opvingen dat onze milieuvergunning misschien aangeklaagd zou worden bekeek Formaat (bedankt Jos!) onze vergunning uitvoerig en voorzagen ze die van extra duiding. Formaat had geen concrete tips voor het bezoek aan de vrederechter, maar er zijn natuurlijk niet veel jeugdhuizen die daar uitgenodigd worden. Daarom dat wij graag onze ervaringen delen om andere open jeugdwerkorganisaties te helpen.”
Wat wil je meegeven aan andere jongeren en werkingen die zoiets meemaken?
“Het kan enorm schrikken zijn als je plots wordt uitgenodigd voor het vredegerecht, terwijl je eigenlijk net al je vrije tijd steekt in het doen draaien van een geweldige vereniging. Laat dit jullie niet naar beneden halen. Een gesprek bij de vrederechter is een gesprek met een rechter als moderator. Zolang je rustig blijft en goed voorbereid bent, komt het goed.
Stel jezelf voor om te tonen wat jullie allemaal doen, hoe jullie werking eruit ziet. Laat vervolgens de andere partij aan het woord. De vrederechter zal ingaan op eventuele uitspraken, tegenstrijdigheden en voorbeelden.
Het is belangrijk om niet onmiddellijk aan te vallen. In dialoog gaan staat centraal. Het hebben van een dossier kan handig zijn voor het hoger beroep, indien nodig. Dit hoger beroep is met dezelfde rechter als in het vredegerecht. Daar zal die rechter echter geen modererende rol meer aannemen en gaat het echt om een sterke verdediging.”
