Nina Mertens over men­stru­a­tie­ar­moe­de in het open jeugdwerk

Nina ziet een rol weggelegd voor het open jeugdwerk én voor lokale besturen. De doelgroep in het onderzoek van Caritas komt overeen met het publiek van jeugdhuizen en jeugdwerkingen in Vlaanderen. De problematiek is ook aanwezig in het open jeugdwerk, maar is vaak nog onzichtbaar. Jeugdhuizen en jeugdwerkingen zouden een ontmoetingsplaats moeten zijn waar jongeren samen kunnen komen en kunnen ontspannen. “De leuke activiteiten, gemoedelijke sfeer en vaak arbitraire prijzen zorgen er zeker en vast voor dat een jeugdhuis toegankelijk is. Door het probleem van menstruatiearmoede aan te vechten, wordt het laagdrempelige karakter enkel nog meer bekrachtigd.”

Jeugdhuis Den Bokal wil met dit probleem aan de slag gaan, maar Nina vindt ook dat we de verantwoordelijkheid voor de bestrijding van zo’n grootschalig probleem niet enkel op jongeren mogen afschuiven. “Menstruatiearmoede gaat iedereen aan en verdient daarom ook de nodige aandacht om actie te ondernemen.” Daarom is ze zelf samen met collega’s van de sociale dienst op zoek gegaan naar wat ze als lokaal bestuur kunnen bieden en welke andere (lokale) organisaties ook een rol kunnen opnemen. Met de verschillende Huizen van het Kind van de eerstelijnszone AMALO (Asse, Merchtem, Affligem, Liedekerke en Opwijk) hebben ze al een brainstorm gehouden over hoe zij hun steentje kunnen bijdragen.

Den Bokal zet in op een mechanische automaat met jetons. De automaat biedt twee soorten producten aan: tampons en maandverbanden. In enkele scholen in Vlaanderen lopen gelijkaardige projecten met automaten of kastjes, waaruit blijkt dat er van vandalisme weinig te merken is. De automaten werken niet op elektriciteit of batterijen, wat ze vrij duurzaam maakt. Bovendien zijn elektrische automaten vaak complexer om te onderhouden. Den Bokal wil de automaat ook visueel aantrekkelijker maken met stickers, niet alleen omwille van esthetische redenen, maar ook als een uitgelezen kans om taboes te doorprikken, menstruatiearmoede aan te kaarten en meer informatie aan te bieden.

Hoewel andere projecten aantonen dat er geen misbruik wordt gemaakt van de automaten of de producten, is het jeugdhuis van Liedekerke toch voorstander van een systeem met jetons. Het positieve van de jetons is dat ze ook kunnen ingeschakeld worden om een netwerk verder uit te breiden en menstruatiearmoede verder dan de grenzen van het jeugdhuis aan te pakken, door bijvoorbeeld jetons te geven aan het OCMW, apothekers, huisartsen, ...

Den Bokal wil het slagen van het project niet laten afhangen van de financiële middelen die ze dat jaar ter beschikking hebben, wel van hun engagement. Er zijn alternatieve manieren om deze producten gratis te verkrijgen, zoals inzamelacties organiseren of op zoek gaan naar een (vrouwen)organisatie die dergelijke acties al organiseert. Soms geven winkels deze producten ook weg, gewoon omdat de verpakking een beetje beschadigd is.

Door een automaat en de verschillende manieren om (gratis) menstruatieproducten te verkrijgen, beperkt het werk van het jeugdhuis voor dit project zich tot het aanvullen van de automaat. “Een taakje waar de vrijwilligers van JH Den Bokal zich graag voor engageren en waar ik als coördinator jeugd alleen maar trots op kan zijn!”

Wil jij ook met jouw jeugdwerking strijden tegen menstruatiearmoede? Hier zijn al enkele stappen die je zelf kan ondernemen:

1. Organiseer een inzamelactie (of contacteer organisaties die dat al doen). Om aan de producten te geraken, kan het handig zijn om deze in te zamelen. Maak van je open jeugdwerking een inzamelpunt waar mensen de producten kunnen doneren. Daarnaast kan je ook organisaties contacteren die dit al doen en kijken of er een mogelijkheid is tot samenwerking.
2. Voorzie een plek waar de jongeren makkelijk aan de producten kunnen geraken. In een doosje bij de wc’s, een metalen bak bij de wastafel, … Zolang het bereikbaar is!
3. Informeer de jongeren dat er producten beschikbaar zijn. Dit kan je doen aan de hand van een boodschap die je ophangt in de wc’s. Laat ze weten dat er maandverbanden/tampons zijn voor degenen die het nodig hebben.
4. Moedig het lokale bestuur aan om ook mee te strijden tegen menstruatiearmoede. De verantwoordelijkheid om zo’n probleem aanpakken ligt zeker niet alleen bij jullie. Laat het lokaal bestuur weten dat jullie daar van wakker liggen en ook actie willen zien vanuit het bestuur.