In december 2022 kreeg Jeugdhuis Nieuw Gent internationaal bezoek. Vier Braziliaanse jongens kwamen naar het jeugdhuis om er samen met de Gentse jongeren activiteiten te doen, de wijk te leren kennen en uit te wisselen. De jongens wonen in Vila Cruzeiro, één van de gevaarlijkste sloppenwijken van Rio de Janeiro. Daar krijgen ze veel te maken met geweld, armoede, racisme en andere vormen van discriminatie. Hoewel de situatie in België heel verschillend is, waren er ook gelijkenissen met de jongeren van Nieuw Gent. Ook zij krijgen te maken met discriminatie. "Onze sterkte is net de diversiteit in de buurt", zegt Lamine, jeugdwerker in Jeugdhuis Nieuw Gent. Hij vertelde ons meer over de uitwisseling, hoe die tot stand kwam, wat ze eruit hebben geleerd en de plannen voor de toekomst.
Hoe is de uitwisseling tot stand gekomen?
"Fabienne Haerinck is een Vlaamse die zich al langer bezighoudt met de jongeren in de Braziliaanse favela Vila Cruzeiro. Ze is met een bepaalde groep jongens opgegroeid en maakte over hen een documentaire die te zien was op Canvas. Ze bevond zich jarenlang in de leefwereld van de Braziliaanse jongens, maar het was haar droom om hen ook eens mee te nemen naar Europa. Ze waren nog nooit buiten Brazilië geweest, en sommigen onder hen zelfs nog nooit buiten hun wijk of stad. Voor de jongens was het ook een mogelijkheid om even weg te zijn uit de miserie van de favela's en te ontsnappen aan hun dagelijkse realiteit. Fabienne wilde heel wat aan de jongeren meegeven: andere perspectieven, een nieuwe cultuur, andere gewoontes, ... Ze kwam dus voor een aantal weken met de jongeren naar België. Zij contacteerde Jeugdhuis Nieuw Gent om samen activiteiten te organiseren en de wijk te leren kennen."
Hoe hebben de jongeren van Nieuw Gent dit ervaren?
"Voor onze eigen jongeren was dit ook een unieke ervaring. De meesten kennen slechts hun eigen wijk, Nieuw Gent, en gaan in de zomer naar hun vaderland: Marokko, Algerije, ... Meer dan dit kennen ze niet van de wereld. Plots stonden er vier jongens uit één van de gevaarlijkste favela's in Brazilië voor hen. Dit triggerde bij hen een bepaalde nieuwsgierigheid naar hun leven, cultuur, realiteit en leefwereld. Al snel werden er nauwe banden gecreëerd en kennis, informatie en ideeën uitgewisseld. Bepaalde jongeren hebben nu nog steeds contact met de Braziliaanse jongens via Instagram."
"Al snel werden er nauwe banden gecreëerd en kennis, informatie en ideeën uitgewisseld. Bepaalde jongeren hebben nu nog steeds contact met de Braziliaanse jongens."
Wat was voor jullie het hoogtepunt van de uitwisseling?
"Het hoogtepunt was zeker toen we samen in het jeugdhuis de documentaire van Fabienne bekeken. Zo stil en gefocust hebben we onze jongeren nog nooit gezien. De harde realiteit die ze te zien kregen heeft hen geraakt. Na de documentaire gaven de jongens uit Brazilië nog uitleg en vertelden ze verder hun verhaal. Onze jongeren begonnen uit zichzelf vragen te stellen. Hierdoor was er veel interactie en kwamen er boeiende gesprekken tot stand."
Zijn er ook dingen die minder vlot liepen?
"De communicatie verliep niet altijd even vlotjes. Omdat de Brazilianen niet goed Engels spraken, was het soms wel een enorme uitdaging om met elkaar te praten. Gelukkig kan Fabienne Portugees, waardoor er altijd iemand was die kon vertalen waar nodig."
Waren er ook raakvlakken tussen de jongeren uit Vila Cruzeiro en de jongeren uit Nieuw Gent?
"Er zijn raakvlakken tussen de jongeren, ook al kunnen we sommige extreme toestanden uit de Braziliaanse favela's niet vergelijken met de achterstandswijken in België. Beide groepen jongeren leven aan de rand van de samenleving, in zekere zin in isolement van de rest. Ze hebben het gevoel er niet bij te horen en er alleen voor te staan, alsof er geen ontsnapping uit je eigen wijk mogelijk is en je slechts een product bent van je omgeving. Ze worden ook beiden verleid door de criminele wereld. Het 'snelle geld' lijkt soms de enige uitweg."
"Beide groepen jongeren leven aan de rand van de samenleving, in zekere zin in isolement van de rest. Ze hebben het gevoel er niet bij te horen en er alleen voor te staan."
Wat hoop je dat de Braziliaanse jongens is bijgebleven nu ze weer in Brazilië zijn?
"De Braziliaanse jongens zullen onze wijk en de jongeren niet snel vergeten! Ze waren zeer blij met onze gastvrijheid. Ze hebben ook een liedje gemaakt over onze wijk als bedanking. Fabienne vertelde ons dat van heel hun reis Nieuw Gent hen het meest is bijgebleven. Onze sterkte is dan ook de enorme diversiteit in de buurt. De mensen zijn hier niet slechts van één bepaalde origine. Je vindt hier verschillende nationaliteiten van over de hele wereld. We hopen dat ons jeugdhuis hen is bijgebleven en vooral ook hoe belangrijk een ontmoetingsplek kan zijn. Zij zeiden dat ze in hun wijk ook graag zoiets zouden willen."
Zijn er nog toekomstplannen samen met de jongens van Vila Cruzeiro?
"Waarschijnlijk zullen de Braziliaanse jongeren voor een tweede keer naar ons komen. En wie weet ... Misschien gaan wij in de toekomst als jeugdhuis met de jongeren wel richting Brazilië!"
"We hopen dat ons jeugdhuis hen is bijgebleven en vooral ook hoe belangrijk een ontmoetingsplek kan zijn. Zij zeiden dat ze in hun wijk ook graag zoiets zouden willen."
