Impact energiecrisis

Iedereen zal moeten besparen. De energiecrisis stelt de financiële draagkracht van ons land op de proef. Er wordt dus ook naar jeugdhuizen en andere open jeugdinitiatieven gekeken om te besparen. Zowel organisaties die hun energie zelf betalen, als organisaties die hiervan vrijgesteld zijn, moeten hun steentje bijdragen. We maken een opsomming van de belangrijkste aanpassingen om je energieverbruik te verlagen.

• Vermijd overbodig energieverbruik: Heel wat jeugdhuizen hebben een beperkt aantal openingsmomenten. Voor hen is het aangeraden om op momenten dat niemand aanwezig is, zoveel mogelijk elektrische apparaten en de verwarming uit te schakelen.
  
  Daarnaast maak je tijdens de openingsmomenten keuzes: Welke toestellen zijn essentieel en welke kunnen eventueel uitgeschakeld worden? Zo is het voor een baravond niet essentieel om grote verlichtingselementen (zoals grote spots of moving heads) te gebruiken.
• Verlaag de temperatuur: Zet de verwarming net iets lager dan je tijdens de gewoonlijke winters zou doen.
  
  Dit kan onaangenaam zijn voor bezoekers en vrijwilligers. Je kunt hier creatief mee omgaan: richt een hoekje met fleecedekens in of organiseer een dikketruienavond. Verder kun je door het gebruik van aanvullende energiebronnen toch comfort bieden, daarover lees je hieronder meer.

• Ga voor een maandelijkse eindafrekening (digitale meter): Energieleveranciers bieden klanten met een digitale meter de mogelijkheid aan om elke maand een eindafrekening te krijgen. Dat is gratis en verstandig, want zo heb je elke maand zicht op de werkelijke kosten.

• Overweeg een andere energiebron: Plots bijverwarmen met elektrische vuurtjes is geen goed plan. Verwarmen met elektriciteit is minstens dubbel zo duur als met gas. Maar er zijn een paar uitzonderingen.
  
  Tijdens een rustige avond is het niet zinvol om een grote ruimte op normale kamertemperatuur te verwarmen. Een oplossing kan zijn om een infraroodpaneel boven de toog te bevestigen. Door de aangename stralingswarmte hebben bezoekers niet het gevoel dat de verwarming op slechts 16 graden staat.

• Heb je als jeugdhuis personeel in dienst? Thuiswerken zal met de huidige energieprijzen afnemen. Een kleine ruimte verwarmen met een verwarmingsketel is energetisch niet efficiënt.
  
  Hier kan de infrarood bureauverwarming een oplossing bieden. Zo’n mini-paneeltje wordt onder het bureau bevestigd en verbruikt weinig elektriciteit, maar geeft de werknemer direct een aangenaam gevoel. Ook een lokaal dat slechts een paar uur per dag gebruikt wordt, kan je verwarmen via een infraroodpaneel.
• Werk samen: Een slimme manier om jouw organisatie te beschermen tegen de hoge energieprijzen, is door samen te werken met andere verenigingen. Er zijn in jouw gemeente mogelijks andere verenigingen die voor hetzelfde probleem staan. Door tijdelijk samen te werken in één ruimte, kun je de energiekosten delen zonder dat de werking stilvalt. Bekijk samen met hen welke infrastructuur het meest geschikt is om tijdens de winter te dienen als coworking space en deel de energiekosten.
  
  Verder kun je extra kansen en middelen zoeken bij de gemeente of bij andere organisaties. Stel bijvoorbeeld het jeugdhuis open na de schooluren voor scholieren. Vele gezinnen zullen hun energierekening niet meer kunnen betalen, als hun kinderen na school 2 à 3 uren terecht kunnen in een veilige, niet-commerciële omgeving dan betekent dit voor hen elke schooldag enkele uren minder verwarmen. Je hebt dan wel iemand nodig die opent en je locatie moet geschikt zijn om huiswerk te maken, Wi-Fi hebben…
  
• Verhoog je drankprijzen: De laatste maanden volgde de ene indexatie na de andere, waardoor het ook voor jeugdhuizen en ander open jeugdwerk niet meer rendabel is om drank te verkopen onder 1,5 euro. Vasthouden aan oude drankprijzen terwijl de kosten van het jeugdhuis toenemen, kan op lange termijn nefast zijn voor de financiën van de werking. De hoge indexaties zullen ervoor zorgen dat alle vaste kosten zoals Sabam, billijkevergoeding, verzekering zullen stijgen dit jaar. Een drastische verhoging van de drankprijzen zal dus nodig zijn in heel wat werkingen
• Beperking van openingsdagen en –uren of sluiting: Wanneer je omwille van de energiekosten met verlies draait, kan je aantal openingsdagen beperken tot bijvoorbeeld twee aaneensluitende dagen. In bepaalde gevallen kan het zinvol zijn om een periode compleet te sluiten. Het beperken van de openingsuren of het sluiten van de organisatie heeft echter een grote impact. Als je een erkenning van een lokaal bestuur hebt, ga je best eerst met hen in gesprek.

Organisaties die een hun energiekosten (gedeeltelijk) zelf moeten betalen bekijken best al na wat de financiële impact ervan is op de organisatie. Wacht als bestuur niet tot facturen niet meer betaald kunnen worden of je een torenhoge eindafrekening krijgt, maar bekijk nu al of je organisatie de extra kosten financieel kan dragen.

In welke mate je verplicht bent om maatregelen te nemen als gevolg van de energiecrisis, hangt ook af van de specifieke lokale context. Er zijn in praktijk vier opties:

• We staan zelf in voor de kosten van elektriciteit en/of gas
• De gemeente/stad staat in voor de kosten van elektriciteit en/of gas
• Er wordt een forfait betaald maandelijks voor de kosten van elektriciteit en/of gas
• Er wordt een procentuele bijdrage betaald op de kosten van elektriciteit en/of gas

Als bestuur ben je verplicht om op een correcte manier te handelen en nu al een inschatting te maken om financiële problemen in de toekomst te vermijden. Je doet dit door:

1. Een schatting te maken van de extra kosten. Je kan hiervoor best contact opnemen met je energieleverancier en/of lokale overheid. We raden ook aan om onze analyse-tool hiervoor te gebruiken. Deze komt binnenkort online.
2. Neem je begroting voor 2022 onder de loep en kijk waar je kan besparen. Begin alvast aan het opmaken van een begroting voor 2023. Investeringen stel je indien nodig uit.
3. Als je nog geen bestuursvergadering had, plan die dan zo snel mogelijk in. Je agendeert er het puntje 'energiecrisis' en de bijhorende toegenomen kosten. Zeker op het moment dat je facturen niet meer kan betalen, moet je als bestuur beslissingen nemen. Maar liefst gebeurt dat ervoor natuurlijk. Als bestuur oordeel je of er voldoende financiële draagkracht is om verder te gaan.
4. Je maakt een plan op om het energieverbruik naar het minimale te krijgen. Je bespreekt dit met alle bestuurders en vrijwilligers. Zo’n plan werkt immers enkel als iedereen zich eraan houdt.
5. Neem contact op met je lokaal bestuur en bespreek hoe die kan helpen om deze moeilijke periode te overbruggen. Let op: dit komt veel sterker over wanneer je zelf al maatregelen hebt genomen. Dit is immers ook voor lokale overheden een moeilijke periode.

Wanneer de cijfers er niet goed uit zien en je dreigt financiële reserves te moeten aanspreken of in schulden terecht te komen:

• Neem contact op met de lokale overheid en jouw ondersteuner.
• Als er schulden zijn, neem dan contact op met de belangrijkste schuldeisers en bespreek uitstel van betaling.
• Roep een algemene vergadering samen indien je financiële situatie rampzalig dreigt te worden. Een verlieslatende onderneming toch verderzetten is immers verboden.
• Evalueer welke contracten niet gunstig zijn en zeg die zo snel mogelijk op. Houd hierbij rekening met de einddatum van het contract en met de wettelijke opzegtermijn.
• Overweeg de organisatie tijdelijk te sluiten of de openingsuren te beperken, zodat je geen schulden opbouwt.

Maak als jeugdhuis en lokale overheid werk van duurzame oplossingen op lange termijn. Op korte termijn (deze winter) kan je dit niet meer realiseren, maar hoe lang de energiecrisis zal aanhouden en of de prijzen ooit terug naar de oude gaan is niet duidelijk.

In het verleden was het economisch zelden rendabel om jouw gebouw energiezuiniger te maken wegens veel te lange terugverdientijden en de leeftijd van het gebouw. Met de huidige energieprijzen komt hierin verandering. Het loont alvast om de oefening te doen én hiervoor zijn er zelfs subsidies.

Je dak of zolder beter isoleren, je glas vervangen door hoogrendementsglas… kan nu plots wel rendabel zijn. Het plaatsen van zonnepanelen is niet aanbevolen gezien je elektriciteit gaat produceren op momenten dat het jeugdhuis gesloten is. Vergeet tevens de verwarmingsinstallatie niet, want dat is een grootverbruiker.

Vele kleine ingrepen maken samen een groot verschil. Als je nog niet investeerde in LED-verlichting dan is dit misschien het moment. Werk met een specialist samen en doe een premieaanvraag bij Fluvius.

Investeer in bewegingsschakelaars in doorgangen en toiletten. Heb je aftappunten voor warm water? Sluit de toevoer af via de kraantjes. Het kan je honderden euro’s besparing opleveren.