Het is de Week van de Belgische Muziek, een moment waarop we het talent van eigen bodem vieren. Traditioneel bieden jeugdhuizen startende artiesten een plek om hun eerste podiumervaring op te doen, netwerken te bouwen en hun talenten te ontwikkelen. Maar die kansen komen steeds meer onder druk te staan door financiële uitdagingen en organisatorische drempels.
“Een band onder de 200 euro vind je niet. Daar komen nog eens kosten voor materiaal en auteursrechten bij. We willen het laagdrempelig houden en geen inkom vragen, maar daardoor wordt het moeilijk om break-even te draaien”, vertellen Jaron en Roeland van Jeugdhuis De Flodder
Er beweegt nog steeds veel rond muziek, maar vaak geconcentreerd in grotere, professionele instellingen, grote talentenjachten en mediaplatforms. Ondanks die bruisende muziekscene blijft er in kleinere jeugdwerkingen steeds minder ruimte om experimenterende artiesten een podium te bieden. Ze kunnen de trends moeilijk bijbenen. De financiële druk en regeldrift halen het plezier en de vrijheid uit het organiseren van optredens. “Beginnende artiesten moeten zo goedkoop mogelijk zijn, anders kan het jeugdhuis het risico niet nemen”, klinkt het bij Jeugdhuis De Flodder.
Te hoge financiële druk
Een bevraging onder jeugdhuizen aangesloten bij Formaat toont dat 51% regelmatig inzet op live-muziek en 10% geeft spontaan aan dat ze graag meer willen inzetten hierop. Het enthousiasme om in te zetten op live-muziek daalt niet en jeugdhuizen zien de rol die ze kunnen spelen voor jonge artiesten. Toch botsen ze op obstakels zoals hoge kosten, ingewikkelde regelgeving en veranderende uitgaanspatronen bij jongeren. Dit beperkt niet alleen de kansen voor artiesten, maar ook de groei en ervaring van jonge organisatoren. De financiële druk zorgt ervoor dat er weinig ruimte overblijft om fouten te maken of dingen uit te proberen, wat het voor hen steeds moeilijker maakt om nieuwe artiesten een podium te bieden. “Lokaal talent een podium geven, verkoopt niet altijd veel tickets. Maar we moeten die plek aanbieden aan artiesten en jonge organisatoren aanmoedigen om dit te blijven doen”, vertelt Marjan van Jeugdhuis Plug-In, gelinkt aan de vrijwilligerswerking van Pukkelpop.
Ook in de bredere jeugd- en cultuursector, zoals blijkt uit het European Festival Report 2024, zijn stijgende kosten een uitdaging. Maar waar grote instellingen en festivals soms financiële ruggensteun hebben, missen jeugdhuizen of andere vrijwillige initiatieven deze buffers.
Muziek is meer dan een economische activiteit
De druk om grote bezoekersaantallen te halen, zou niet zo hoog mogen zijn. Het is net zo waardevol voor een beginnende artiest om te spelen voor een kleine, intieme groep. “Er zijn zo veel dj’s die nog nooit eens de kans hebben gehad om eens iets te testen en voor een publiek te staan. Wij willen voor hen een platform creëren”, vertelt Dries van Matendraaiers, een DJ-collectief gelinkt aan jeugdhuis Broei.
Toch wordt nightlife te vaak gereduceerd tot een economische activiteit, terwijl het een essentieel onderdeel is van een bloeiende jongerencultuur. “We willen de ruimte kunnen bieden om dingen te proberen en op een kleine schaal te starten”, aldus Marjan van Jeugdhuis Plug-In. Dat geldt zowel voor jonge artiesten als organisatoren. “Met Jeugdhuis Plug-In zijn we erin geslaagd om een traject te maken voor jonge organisatoren van muziekevenementen. Ze starten hier in het jeugdhuis met een kleine liveshow of een feestje. Wanneer ze dat ontgroeien, kunnen ze meedraaien met Pukkelpop. We nemen de zorg om iets te proberen weg. Lukt het niet? Dan leren we eruit en nemen het mee naar de volgende keer”, vertelt Marjan.
Meer steun voor organisatoren, meer kansen voor beginnende artiesten
Om jongeren de kans te geven hun ideeën te realiseren, roepen we op om het organiseren van muziekevenementen actief te ondersteunen en stimuleren. Het biedt zowel voor beginnende artiesten als jonge organisatoren een kans om te experimenteren en te groeien.
- Bied financiële steun via (project)subsidies of materiële hulp aan. Die is noodzakelijk om toegankelijke activiteiten te blijven organiseren.
- Lokale besturen: ondersteun jongeren bij administratieve taken zodat die geen drempel worden om iets te organiseren.
- Aan de grotere culturele initiatieven: we nodigen jullie uit om samen te werken met lokale jeugdhuizen. Deel kennis, materialen en ervaringen.
- Geef jongeren eigenaarschap. Door hen zelf te laten organiseren, raken ze betrokken bij de live-muziekscene van toekomst in ons land.
- Onze vraag aan minister Depraetere naar onderzoek over de jongerenmuziekcultuur in Vlaanderen is essentieel om in te zetten op het veranderd interesseveld van jongeren. Muziek is en blijft belangrijk, alleen merken we dat een bepaalde vorm van uitgaan (de traditionele concerten en fuiven) minder aanslaat.
- We dringen bij SABAM nogmaals aan om het jeugdhuistarief (tarief 127) motiverend te maken om muziekevenementen te organiseren. De premies zijn steeds gestegen maar de gages en de inkomprijzen deden dat nooit en zijn onrealistisch.